Zdrowy i spokojny sen zapewnia prawidłowe funkcjonowanie wszystkich narządów i organów ludzkiego organizmu. Istnieje jednak wiele różnych czynników, które mają negatywny wpływ na jakość i ilość snu. Jednym z zaburzeń jest paraliż senny, przypominający stan między jawą a snem.
Co to jest paraliż senny?
Paraliż senny, zwany również paraliżem przysennym lub porażeniem przysennym, oznacza zaburzenie snu, które polega na porażeniu mięśni przy jednoczesnym zachowaniu świadomości. Mózg wprawdzie odbiera bodźce z zewnątrz, ale nie potrafi wprawić ciała w ruch. Stan taki pojawia się najczęściej w trakcie zasypiania bądź przy przechodzeniu ze snu do stanu czuwania. Osoby, które doświadczyły paraliżu sennego, miały do czynienia z uczuciem bezwładu całego ciała, odczuwając ucisk w klatce piersiowej. Stanowi naturalne zjawisko w ludzkim organizmie. Do najbardziej charakterystycznych objawów paraliżu przysennego należą:
- porażenie mięśni, przy jednoczesnym zachowaniem pełnej świadomości;
- silne uczucie strachu i przerażenia;
- panika i ogromny stres;
- przyspieszone bicie serca;
- halucynacje (omamy słuchowe oraz wzrokowe).
Paraliż nocny jest nieprzyjemnym, stresującym doświadczeniem i często wzbudza strach, ale nie stanowi zagrożenia dla zdrowia czy życia. Zdaniem naukowców i specjalistów od 5 do ponad 50 procent ludzi na całym świecie przynajmniej raz w życiu doświadczyło paraliżu przysennego. Paraliż senny trwa zaledwie kilkanaście sekund.
Paraliż senny – przyczyny
Paraliż senny wiąże się z porażeniem mięśni w wyniku zahamowania neuronów w rdzeniu kręgowym odpowiedzialnych za utrzymywanie napięcia mięśniowego. Jest to fizjologicznie uwarunkowany mechanizm, który zapobiega wykonywaniu przypadkowych ruchów w czasie snu. Do czynników zwiększających ryzyko wystąpienia paraliżu nocnego należą między innymi:
- nieodpowiednia higiena snu (zbyt późne kładzenie się spać, nieregularne pory snu, niedobór snu, nieregularne pory snu),
- silny stres lub napięcie emocjonalne,
- uzależnienie od alkoholu, leków i substancji psychoaktywnych.
Według najnowszych badań porażenie przysenne może być dziedziczne.
Paraliż nocny – co można zrobić, by minął?
W trakcie paraliżu sennego należy przede wszystkim zapanować nad własnym oddechem. Doskonale sprawdza się wykonywanie kilku głębokich wdechów i wydechów. Regularne oddychanie pomaga uniknąć stanu paniki oraz odzyskać kontrolę nad własnym ciałem. Można również spróbować poruszyć palcami nóg i rąk, uśmiechnąć się, podnieść brwi ku górze. Najważniejsze, aby w takiej sytuacji nie poddać się panice.
W sytuacji, gdy paraliż senne nawraca, należy zgłosić się do neurologa, najlepiej w poradni leczenia zaburzeń snu. Niezbędne będzie przeprowadzenie badania EEG, które wykluczy lub potwierdzić padaczkę. W bardzo rzadkich sytuacjach lekarze zalecają farmakologiczne leczenie zaburzeń snu, związanych z występowaniem paraliżu sennego.
