Koszyk wielkanocny (zwany również święconką) wypełniony różnorodnymi pokarmami, którymi chrześcijanie dzielą się później w trakcie uroczystego śniadania, stanowi jeden z charakterystycznych symboli nadchodzących Świąt Wielkanocnych. W Polsce święcenie pokarmów odbywa się w Wielką Sobotę.
Podstawowe pokarmy
Obrzęd świecenia pokarmów w chrześcijańskiej tradycji sięga aż VIII wieku, zaś w Polsce pojawił się dopiero w XIV wieku. W tradycyjnym koszyczku wielkanocnym powinny znaleźć się przede wszystkim:
- jajko – symbol odradzającego się życia i zmartwychwstania oraz oznaka płodności;
- baranek – uosobienie zwycięstwa życia nad śmiercią, złem i odkupienia grzeszników;
- chleb – w tradycji chrześcijańskiej symbolizuje ciało Chrystusa;
- kiełbasa i wędlina (głównie wyroby wieprzowe) – oznaczają dobrobyt i zamożność rodziny oraz gwarantują zdrowie i dostatek;
- sól – chroni przed zepsuciem, symbolizując jednocześnie oczyszczenie i prawdę;
- chrzan – stanowi uosobienie siły fizycznej i witalności, ma zapewnić zdrowie i sprawność;
- wielkanocna baba (koniecznie własnoręcznie wykonana) – oznaka umiejętności i powodzenia;
- woda – symbol przygotowania do nowego życia.
Do koszyczka wielkanocnego można włożyć również ser (zapewnia harmonię i zgodę między człowiekiem a siłami natury), masło ( symbol dobrobytu), ulubione przysmaki takie jak czekoladowe pisanki czy zajączki, a nawet… ocet (oznaka łez wyrażająca ciężki los synów Abrahama w Egipcie).
Wygląd wielkanocnego koszyczka
Koszyczek wielkanocny powinien być wiklinowy, wyścielony elegancką, białą serwetką. Uchwyt można dodatkowo opleść białą koronką lub kolorową wstążką, a całość trzeba koniecznie gałązkami bukszpanu, który natomiast stanowi symbol radości oraz nadziei na zmartwychwstanie. Święconka powinna składać się z siedmiu podstawowych elementów, co według tradycji zapewni szczęście i dostatek.
Święcenie pokarmów praktykuje się nie tylko w Polsce, ale również w innych krajach, między innymi w Austrii, Bawarii czy we Włoszech.
